ردپای هفت هزار ساله تمدن بشری در البرز

 محوطه تاریخی دارای آثار منقول بسیار با اهمیتی است، تعداد زیادی از سفال‌های این محوطه ارزشمند در موزه ملی نگهداری می‌شود و زینت‌بخش موزه پیش از تاریخ هستند این سفال‌های یافت شده در واقع صنایع‌دستی روزگار خود بودند و امروز با توجه به گذر زمان در محوطه‌های تاریخی تبدیل به آثار منقول تاریخی‌فرهنگی شده‌اند.

 مهارت ساخت سفال به عنوان یکی از میراث ناملموس البرز، پیشینه‌ای بیش از ۱۰‌ هزار سال دارد. امروزه نیز البرز یکی از قطب‌های سفالگری کشور است و استادان صاحب سبکی در این استان مشغول به فعالیت هستند.

 در محوطه اسماعیل‌آباد یا همان موشه‌لان تپه، سفال‌های متنوع و فراوانی یافت شده که بعضی مورد استفاده امور روزمره بودند. کاسه‌های ساده، کاسه‌های پایه‌دار، ظروف منقوش و ابریق‌های مقدس؛ همچنین سفال‌های بزرگی که سیلوی ذخیره غلات بودند در این تپه به دست آمده است.

با بررسی سفال‌های تاریخی این تپه مشخص می‌شود که ساخت سفال‌ها هم با روش دست‌ساز بوده و هم از چرخ سفالگری استفاده شده و برای ساخت سفال‌های بزرگ یا سیلوی غلات از روش فیتیله استفاده شده است.

 نقوشی که بر روی این ظروف سفالی کشیده شده شامل نقوش مواج، مثلثی و مشبک است که بازتاب عناصر طبیعی از جمله رودخانه، کوه، زمین‌های کشاورزی و نقوش حیوانات به ویژه بز بوده است.

بر اساس یافته‌های موجود این تپه یکی از سکونتگاه‌های پیش از تاریخ و مربوط به هزار پنجم قبل از میلاد مسیح است. در محدوده موشلان تپه سکونت گاه‌هایی با قدمت هفت هزار ساله وجود دارد.

 موشلان تپه و تپه ازبکی در یک راستا قرار دارند، فاصله این دو تپه از هم حدود ۱۰ تا ۱۵ کیلومتر است و از نظر قدمت تاریخی نیز به طورتقریبی هم دوره هستند.قدمت تمدن موجود در محوطه تاریخی موشلان تپه حدود ۵ تا ۷ هزار سال تخمین زده می‌شود.